Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) bugün görülen dört ayrı dosyada mahkum oldu. AİHM, Türkiye’nin 4 başvurucuya toplam 45 bin 500 avro (yaklaşık 150 bin TL) tazminat ödemesine karar verdi.
Görüşülen dosyalardan ilki, vicdani retçi Enver Aydemir’in davasıydı. 2007 yılında askere gitmeyi reddeden Aydemir’in 2009 yılında askeri cezaevinde gördüğü işkence nedeniyle açtığı davada AİHM, Türkiye’deki askeri mahkemenin de Aydemir’in darp edildiğini kabul ettiği fakat sorumluların cezalandırılmadığını hatırlatarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 3. Maddesi olan insanlık dışı ve onur kırıcı muamele yasağının ihlal edildiğine hükmetti. Aydemir, 2009 yılında askeri hapishanede darp edilmiş, geceyi bir hücrede hiçbir kıyafet ve yatak olmadan geçirmek zorunda bırakılmıştı. AİHM, bu nedenle Türkiye’nin Aydemir’e 18 bin avro (yaklaşık 65 bin TL) tazminat ödemesine karar verdi.
İkinci dosya ise Ergenekon sanığı Hamdi Ünal Karabeyoğlu’nun başvurusuydu. Karabeyoğlu’nun telefonu, Ergenekon soruşturmasında dinlenilmiş fakat sonrasında suçsuz olduğuna kanaat getirilerek telefon kayıtları savcılık emriyle imha edilmişti. Ergenekon davasında telefonu dinlenen Karabeyoğlu’nun telefonunun dinlenmesinin hukuka uygun olduğunu belirten AİHM, bu kayıtların “imha edildi” denilen tarihte imha edilmemesi ve sonrasında Karabeyoğlu’na açılan başka bir soruşturmada kullanılmasının hukuka aykırı olduğuna hükmetti. Karabeyoğlu’nun iç hukukta bu yasadışı uygulamalara karşı yasal süreç başlatmasının bir yolu olmadığına da dikkat çeken AİHM, özel hayatın gizliliği ve etkili hak arama mekanizmalarının eskikliği nedeniyle Türkiye’nin Karabeyoğlu’na 7 bin 500 avro (yaklaşık 19 bin TL) tazminat ödemesine karar verdi.
AİHM’deki üçüncü dosya da telefon dinlemeleriyle ilişkiliydi. 2004 yılında telefonu haksız yere dinlenen avukat Cevat Özel, bu uygulamaya karşı yerel mahkemede dava açmış, davanın sonucunda Özel haksız bulunduğu gibi bir de usulsüzlük yapmakla suçladığı hakimlere tazminat ödemesi gerekmişti.Türkiye’nin özel hayatın gizliliği ilkesini ihlal ettiğini açıklayan AİHM, Özel’e 12 bin 500 bin avro (yaklaşık 45 bin TL) tazminat ödenmesine hükmetti.
AİHM’in Türkiye’yi mahkum ettiği son dava ise üniversite diplomasının denkliği iptal edilen Şahin Kuş’un başvurusuydu. 1993’te Şam Üniversitesi’nde Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitiren Kuş’un diploması Türkiye’de de YÖK tarafından kabul edildi. Bunun üzerine Konya Üniversitesi’nde Arap Dili ve Söylemi Bölümü’nde yüksek lisans yapan Kuş, 1997’de Milli Eğitim Bakanlığı’nda öğretmen olarak işe başladı ve Iğdır’da bir ilkokula atandı. Fakat YÖK aynı sene yabancı üniversitelere yönelik denklik uygulamasını değiştirdi. Yeni uygulama ile hem ilahiyat bölümlerinin denklikleri hem de içinde ilahiyat bölümü olan üniversitelerin tüm bölümlerinin denklikleri iptal edildi. Kuş’un Şam’da okuduğu üniversitenin de ilahiyat bölümü olduğu için Kuş’un diploması geçersiz sayıldı ve bu nedenle işten çıkarıldı. YÖK, aynı sene içinde denklikleri tekrar uygulamaya koydu fakat bu üniversitelerden diploma alanların ilkokul ve ortaoğretimde öğretmenlik yapmasını yasakladı. Bunun üzerine iç hukuk yollarında mücadele yürüten Şahin Kuş, buradan sonuç alamayınca AİHM’e taşıdığı dosyada 7 bin 500 avro (yaklaşık 25 bin TL) tazminata hak kazandı.
Türkiye geçen hafta da AİHM’de 4 ayrı davayı kaybetmiş ve 17 kişiye toplam 150 bin avro (yaklaşık 500 bin TL) tazminat ödemeye mahkum olmuştu
Kaynak: Birgun.net