Ancak, bankalar zarara uğrattığı vatandaşa tazminat öderse iyi halden yararlanıp 4 milyar liraya kadar indirim alabilecek.

Rekabet Kurumu’nun 12 büyük banka hakkında başlattığı "kartel" soruşturmasında, tüketiciye tazminat ödeyip iyi hal alan bankalara ceza indirimi fırsatı var.

Yüzde 50 zamlı ceza

Bankaların savunmasını alan Rekabet Kurulu, en geç 12 Mart'a kadar uygulayacağı ceza tutarını açıklayacak. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un uygulama yönetmeliğine göre Rekabet Kurulu kartel oluşturdukları sonucuna varırsa banka cirolarının 2011 yılı gelirleri üzerinden yüzde 2 ila 4’ü oranında ceza kesebilecek. Ayrıca, ihlalin 2007-2011 arasındaki dönemi kapsadığı rapora yazıldığı için cezalar yüzde 50 zamlı uygulanacak.
 
Ceza tebliğine göre banka cirolarının hesabında her bir bankanın faiz ve temettü gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar, net ticari kâr/ zarar ve diğer faaliyetlerden oluşan 5 kalem gelir dikkate alınıyor. Buna göre 12 bankanın 5 kalemdeki 2011 yılı cirosu 110,5 milyar lirayı buluyor. Kurul, bankalara kartel suçlamasıyla cezauygularsa 12 banka yüzde 2’lik cezada toplam 3,3 milyar, yüzde 4’lük cezada ise 6,6 milyar lira cezayla karşı karşıya kalacak. Kartel dışı bir nedenle Kurul’dan suç kararı çıkarsa ceza 497 milyon ila 4,9 milyar lira arasında değişecek.
 
İhlale son veren yararlanır

Kurul, yasa gereği bankaların iyi haline bakıp ceza indirimine gidebilecek. Ceza indirimi; incelemeye yardımcı olan, zarar gören vatandaş, şirket ya da devlete tazminat ödeyen, diğer ihlallerine son veren bankalar yararlanabilecek. Bu hafifletici unsurları yerine getiren bankaların cezası 4’te 1 ila 5’te 3 oranında indirilebilecek.

3,9 milyarlık dev indirim

İyi hal indirim şartı oluşursa ortaya dikkat çekici bir durum çıkacak. Buna göre ortak hareket ederek mevduata düşük, krediye yüksek faiz uyguladıkları, yüksek tutarlarda ücret ve komisyon aldıkları soruşturma raporuna yazılan bankalar, 6,6 milyar liralık en yüksek cezaya çarptırılsalar dahi tüketiciye tazminat ödeyip "iyi hal"den yararlandıklarında 5’te 3 üzerinden yaklaşık 4 milyar liralık ceza indiriminden yararlanabilecek.

Hesaplamalara göre bankalara, yüzde 2 kartel cezası verilmesi halinde 3,3 milyarlık cezada 829 milyon ila 2 milyar lirayı bulan indirimler uygulanabilecek. Yüzde 4’lük üst sınırdan verilebilecek 6,6 milyarlık cezada indirim 1,2 ila 4 milyar arasında değişecek. Kartel dışı cezada ise 497 milyon liralık en düşük cezaya 124 milyon ila 298 milyon lira; 4,9 milyarlık üst sınırdaki cezaya ise 1,2 milyar ila 3 milyar lira arasında indirimi yapılabilecek.

ERDOĞAN SÜZER - BUGÜN GAZETESİ