Türkiye, yolsuzluk operasyonunun yarattığı ekonomik ve siyasi tartışmalara odaklanmışken, AKP iktidarı özellikle Gezi Parkı sürecinde aktif rol oynayan meslek odalarıyla ilgili ardı ardına girişimlerde bulunuyor. İki ayrı Bakanlar Kurulu kararıyla 12 meslek odasının mali ve idari denetimi, iki bakanlığa verildi. Meslek odaları; denetimin yasal ve anayasal dayanağı olmadığı gerekçesiyle harekete geçerken Orman Mühendisleri Odası’nın bazı şubelerine müfettişlerini gönderen Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nu da üyesi olduğu İnşaat Mühendisleri Odası’nın Onur Kurulu’na şikayet ettiler.
AKP hükümetinin bir başka hukuki tartışma yaratacak girişimi de Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odaları Birliği’ne bağlı meslek odalarına ilişkin. Önce 7 Kasım’da Resmi Gazete’de Orman Mühendisleri Odası’nın mali ve idari denetiminin Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından yapılacağına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı yayımlandı.
SAVCILIĞA SUÇ DUYURUSU
TMMOB, hemen Bakanlar Kurulu’nun kararının iptali için Danıştay’da dava açtı. Ancak kararın ardından zaman kaybetmeden harekete geçen Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Mühendisleri Odası’nın bazı şubelerinde denetim gerçekleştirdi. Bununla da kalmayıp TMMOB’a bir yazı göndererek Orman Mühendisleri Odası ile bağlı İstanbul Şubesi yöneticileri hakkında Bakanlığın Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Yönetmeliği’nin 14/2 maddesine aykırı davrandıkları gerekçesiyle Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulması yönündeki kararını iletti ve idari açıdan da TMMOB Disiplin Yönetmeliği esasları çerçevesinde disiplin soruşturması açması istendi.
17 ARALIK KARARI
Bakanlar Kurulu’nun meslek odalarına ilişkin ikinci kararı yine Resmi Gazete’de 17 Aralık’ta yayımlandı. Bu sefer, TMMOB’a bağlı Çevre Mühendisleri, Elektrik Mühendisleri, Harita ve Kadastro Mühendisleri, İç Mimarlar, İnşaat Mühendisleri, Jeofizik Mühendisleri, Jeoloji Mühendisleri, Makina Mühendisleri, Mimarlar, Peyzaj Mimarları ve Şehir Plancıları odaları üzerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca idari ve mali denetim yapılacağına ilişkin karar yayımlandı.
TMMOB: YASAL VE ANAYASAL DAYANAK YOK
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, iki bakanlığa da kararların yasal ve anayasal dayanağı olmadığını anlatan bir yazı gönderdi. Yazılarda şöyle dendi: “Anayasa hükmü çok açık olup; idari ve mali denetime ilişkin kuralların ‘kanunla’ belirlenmesi gerekmektedir. Bunun yanında Anayasa Mahkemesi’nin ‘merkezi idarenin meslek kuruluşlarının işlemleri üzerindeki yetkilerinin meslek kuruluşlarının özerkliğini ve bağımsızlığını ortadan kaldıracak nitelikte olamayacağı’na ilişkin kararları mevcuttur.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, TMMOB’ye bağlı Odaların idari ve mali denetimini yapacak Bakanlıkları belirlemek üzere Bakanlar Kurulu kararı alınarak, usulleri ve koşulları tarifleyen yasal düzenlemeler olmadan bu yetkinin kullanılması olanaklı değildir. İdari ve mali denetimin esas ve usulleri, kuralları kanunla belirlenmeden sadece Bakanlar Kurulu kararına dayalı olarak Bakanlıkça herhangi bir denetim yapılmasının Anayasa’ya aykırı olacağı kuşkusuzdur. Ayrıca, yayımlanan bu Bakanlar Kurulu kararının iptaline yönelik Danıştay nezdinde dava açmış bulunuyoruz. Hukuk devleti ilkesi, bir konuda dava açılmış ise yargı kararının beklenmesini emreder. Yani, ortada bir yürütmenin durdurulması kararı yokken de idarenin dava sonucunu beklemesi ve karar verilinceye kadar idarenin karşı tarafa zarar vermemesi hukuk devleti ilkesine bağlılığın ve saygının bir gereğidir.”
Eroğlu, Onur Kurulu’na sevk edildi
TMMOB Yönetim Kurulu, meslek odalarına yönelik yıldırma politikası üzerine harekete geçti. Kurul, Anayasa’ya aykırı olarak oda ve şubelerin teftişine karar veren Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu hakkında İnşaat Mühendisleri Odası Onur Kurulu’na iletilmek üzere İnşaat Mühendisleri Odası’na şikayette bulunulmasına karar verdi.
