Üç bilirkişi; Aşkale’deki facia sonrası hazırlanan ilk bilirkişi raporunda; beş yetkili ile birlikte, ölen iki işçi birinci dereceden kusurlu sayılmış, üç işçi ise ikinci derece kusurlu kabul edilmişti. Avukat Emine Arslan’ın itirazı üzerine savcılık ikinci bir rapor hazırlamaları için elektrik mühendisi Muhittin Oral ve inşaat mühendisi Mustafa Cengiz Ayna ile Tevfik Paçacı’yı görevlendirdi. Daha önce beş yetkili ile berber iki işçinin birinci derece kusurlu sayılması üzerine hazırlanan ikinci rapor ilkini aratmadı. Bu kez de baraj gölündeki elektrik direklerini vaktinde kaldırmayan ve gerekli cihazlar olmadığı halde “Onarın” talimatı veren yetkililer ile hayatını kaybeden beş işçi eşit oranda kusurlu sayıldı. Beş işçi can yeleği olmaksızın, belediyeden ödünç aldıkları deniz bisikletiyle ölüme gönderilirken; bu tip arızalarda onayının alınması gereken Aras Dağıtım Şirketi Aşkale İşletme Şefi’nin ‘iş güvenliği semineri’ için Erzurum’a gittiği ve yerine kimsenin görevlendirilmediği ortaya çıktı. Görevlendirme yazısını yazmayan Erzurum Aras Sistem Bakım İşletme Müdürü Tuncer Yeşilyurt’un ayrıca işçilere “Gidin, onarın” diye emir verdiği belirtildi.
Üç bilirkişi tarafından kaleme alınan 27 Temmuz 2012 tarihli bilirkişi raporu Aşkale Savcılığı’na ulaştı. Rapordan çıkan üç sonuç şöyle:
MÜDÜR, ‘ONARIN’ DEDİ: İşçi Mustafa Arifoğulları’nın eşi Yosma Arifoğulları, “Eşim ‘Erzurum’dan yetkili arıyor. Gölette bir çalışma yapılması lazım. Oraya gidip çalışma yapmamızı istiyor’ dedi” diye konuştu. Temel Elektrik’in bilgi notunda, “İşçiler Tuncer Yeşilyurt’un talimatı ve TEDAŞ personelinden Mustafa Arifoğulları’nın yönlendirmesiyle olay yerine gelmiştir. Arızaya müdahale TEDAŞ talimatıyla gerçekleşmiştir“ denildi. Tuncer Yeşilyurt ise işçi Mustafa Arifoğulları ile olay günü görüştüğünü kabul ederken, “Ancak benim konuşmam 29 köyün elektriğinin kesilmesiyle ilgili değildi. Daha önce meydana gelen bir arıza ile ilgili konuştum” diye kendisini savundu.
İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMİNE GİTMİŞ: İşçiler belediyeden aldıkları deniz bisikleti ile can yelekleri olmaksızın girdikleri gölette ölürken, arıza durumunda tamir için onayı alınması gereken Aras Aşkale İşletme Şefi Yalçın Durda’nın 2-5 Nisan 2012 arası ‘iş güvenliği’ semineri için Erzurum’da olduğu ve yerine kimsenin görevlendirilmediği ortaya çıktı. Aras İl Müdürü Ziya Özpeker, Durda’nın yerine atanacak kişinin Sistem Bakım İşletme Müdürü Tuncer Yeşilyurt tarafından belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Buna karşın Yeşilyurt, Personel Şube Müdürü Şahin Torun’un yetkili olduğunu savundu ve “Personel müdürünün dikkatinden kaçmıştır” dedi. Şahin Torun ise il müdürü ya da yardımcısının talimatı olmadığı için yazı yazılmadığını belirtti.
GÖNDEREN DE AYNI ÖLEN DE: Raporda, yetkililer ve beş işçi eşit ölçüde tali kusurlu sayıldı. Tuncer Yeşilyurt direkler kaldırılmadığı, Fehmi Temel ve Nurullah Gümüş işçileri engellemediği, Şahin Torun görevlendirme yapmadığı, Ziya Özpeker organizasyonu sağlamadığı, işçiler de “Yetkililer tarafından uygun araç temin edilmeden, suyu donmuş gölete deniz bisikleti ile girerek, iki kişilik bisiklete beş kişi binerek iş güvenliği kurullarına aykırı davranmış olmaları” nedeniyle eşit ölçüde tali kusurlu sayıldı. Raporda asli fail gösterilmedi.Radikal ’e konuşan Bilirkişi Mustafa Cengiz Ayna, çok sayıda kusurlu ve parametre bulunduğu için bu sonuca vardıklarını söyledi. Birinci raporda; Tuncer Yeşilyurt ile dört yetkili ile ölen iki işçi birinci, diğer üç işçi de ikinci dereceden kusurlu sayılmıştı.
Kamu görevlileri soruşturulmayacak
İçişleri Bakanlığı, aralarında Erzurum Valisi Sebahattin Öztürk, Vali Yardımcısı Ömer Hilmi Yamlı ve Aşkale Kaymakamı Asalet Karabulut’un da aralarında olduğu 10 kamu görevlesi için soruşturma izni vermedi. Bakan İdris Naim Şahin ’in 16 Temmuz 2012’de savcılığa gönderdiği yazısına göre işçiler saat 18.15’te gölete düştü. Dokuz dakika sonra kriz merkezine ulaşıldığı halde harekete geçilemedi. Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü’nde yalnızca bir dalgıç vardı. Tek kişi dalış yapılamadığından ikinci dalgıç ancak 19.27’de bulunabildi. Hava ambulansı gün batımı nedeniyle havalanamazken, ne jandarmada ne de Erzurum genelinde kurtarma amaçlı helikopter bulunuyordu. Malatya ’dan kalkan helikopter saat 20.55’te Aşkale’ye vardığında işçiler ölmüştü. Bakan Şahin, bu verilere rağmen, “Yapacak bir şeyleri ve mesuliyetleri olmadığından” hiçbir görevli hakkında soruşturma oluruna imza atmadı.
Olay nasıl olmuştu?
3 Nisan 2012'de 5 işçinin ölümüyle sona eren olay şöyle gelişmişti:
18.15: Deniz bisikleti alabora oldu. İşçiler düştü.
18.24: Olay kriz merkezine bildirildi.
18.25: Kriz merkezi, Sivil Savunma Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğü’nü aradı. Telefonlar meşgul olduğu için ulaşılamadı.
18.37: Dalgıç ekibi, malzemeleri ve botları yalnızca Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü’nde vardı. Hazır kıta ekibinde yalnızca bir dalgıç bulunuyordu. Dalış Yönetmeliği’ne göre tek kişi dalış yapamadığından ikinci bir dalgıç için şehre araç gönderildi. Fakat Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü şehre 12 kilometre uzakta olduğu için gönderilen araç geri döndü.
19.27: İkinci dalgıç ancak bulunabildi.
22.15: İkinci ve üçüncü ekipler geldi.
18.39: Hava ambulansı istendi. Gün batışı nedeniyle helikopter havalanamadı.
18.50: Jandarma Bölge Komutanlığı’ndan kurtarma helikopteri istendi. Kurtarma amaçlı donanıma sahip helikopter yoktu.
20.40: Eldeki helikopter havalandırıldı. Helikopteri bölgeye geldi.
20.55: Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı’ndan helikopter istendi. Malatya ’dan havalandı. Erzurum’da kurtarma helikopteri bulunmuyordu. Var olan helikopter de 11 Acil tarafından hasta taşıma amaçlı kullanılıyordu.
radikal
