Çek borcunu ödemeyenlere hapis cezasının kaldırılacak olması iş dünyasında farklı tepkilere yol açtı.

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler ile esnaf hapis cezasına karşı. Büyüklerse cezanın kaldırılmaması için lobi yapıyor.

Para Dergisinin konuştuğu ATALAY, Bankaların garanti yükseltmelerinin gerektiğine dikkat çekiyor. ATALAY para dergisine “ Çek ülkemizde amacı dışında kullanıyor. Senet gibi vadeli ödeme aracı olarak kabul görüyor. Yeni düzenleme “ekonomik suça ekonomik ceza” prensibinden yola çıkarak yapılıyor. Bu AB mevzuatının bir gereği. Ancak çekle dolandırıcılık yapıldığı tespit edilirse ceza veriliyor.  Ancak çekte hapis cezası kalktığında bir güven boşluğu oluşacak. Çekin piyasadaki itibarı azalabilir. Halen piyasalarda gayri nakdi işlem hacminin nakdi işlemin 100 katı sevisinde olduğu hesaplanıyor. Piyasa kilitlenebilir. Bu noktada bankaların rolü önemli. Halen çek karşılıksız çıkarsa yaprak başına 600 TL garanti veriyorlar. Bunun yaprak başına 100 bin TL’ye çıkarılması lazım. Bankalar da bu çekleri verirken teminat almalı” şeklinde konuşuyor.

 

İş dünyasında çek kanunuyla ilgili değişikliklerin sürükleyicisi görevini 2008 yılında İstanbul Ataşehir’de kurulan KOSİAD yapıyor. 2008 krizinden zarar gören 80 iş adamı tarafından kurulan KOSİAD’ın halen 200’e yakın üyesi bulunuyor. KOSİAD’ın başkanlığını serbest Muhasebeci Mali Müşavir Mehmet Suda yapıyor.

Avrupa’da hiçbir ülkede çekten dolayı hapis cezası olmadığını söyleyen Suda “ Senet imzalayıp ödemeyenlere hiçbir şey olmuyor. Oysa çekten ceza alanlar hapse giriyor, anayasal özgürlükleri kısıtlanıyor. Adamın ödeyebilecek durumu varsa bile ödeyemez hale geliyor. Onların yanında çalışanlar işini yitiriyor. Böylece ekonomiye daha büyük zarar veriliyor” dedi.  

KOSİAD avukatlarından Rahmi Ofluoğlu, karşılıksız çek nedeniyle içeride yatanların 3167 sayılı eski çek kanunu nedeniyle ceza aldıklarını hatırlatıyor. Oysa bu kanun 20 Aralık 2009’ da çıkan yeni çek kanunuyla yürürlükten kalktı. Eski çek kanunu, 2005’te yürürlüğe giren 5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanunu’yla da uyumlu hale gelmemişti.

Bu durumda OFLUOĞLU’nun iddiasına göre insanların içeride tutulmasının hukuki dayanağı yok. Nitekim çek mağdurları da buradan hareketle olayı kasım ayının başından itibaren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşımaya başlamış. Ofluoğlu, 800 kişi adına dilekçe hazırlayıp AİHM’ye ulaştırdıklarını söylüyor. Şu ana kadar 2 bin’e yakın çek mağdurunun AİHM’ye gittiğini tahmin eden OFLUOĞLU sözlerini şöyle sürdürüyor: “ Türkiye’de çek kanunuyla ilgili yapılan yargılamalar yanlış. Dünyada bizdeki gibi çek suçu yok. İşadamlarımız Avrupa ile iş yapıyor. Asya’da bile böyle ceza yok Hapis cezasını destekleyenler ayıp ediyor. Ticaret zaten bir risktir. Çekle yapılan bir dolandırıcılık varsa zaten bunun cezasını 7 yıldan başlıyor. Katili bulamıyoruz diye mahallenin tümünü katil ilan etmemiz doğru değil.

Türkiye’de 2 milyon küçük esnafı temsil eden TESK’in  ( Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu) Başkanı Bendevi Palandöken de çek kanunundaki değişikliğe destek veriyor. Hapis cezasının kaldırılması için yıllardır çalıştıklarını söyleyen Palandöken, ekonomik suça ekonomik ceza verilmesi gerektiğini savunuyor.

 

İŞ DÜNYASI’NDAKİ TEPKİLER

Gülçiçek Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Mişel Gülçiçek,  Merbolin Boya Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Baytaş ve Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı Timur Erk Karşılıksız Çekte  Hapis Cezasının olmasından yana görüş bildirirken, Önaysan Metal Yönetim Kurulu Başkanı Murat ÖNAY ve Ev Dışı Tüketim Tedarikçileri Derneği Başkanı Melih Şahinöz ekonomik bir suça ekonomik cezadan yana olduklarını Bankaların çek vermedeki şartlarını arttırmalarını hapis cezasının önlenmesi gerektiğini savunanlar arasında.

 

Para dergisi Ekonomi yazarlarından Rahime Baş Uçar’ın  daha geniş kapsamlı olarak açıkladığı bu yazıyı 18-24 Aralık 2011/51 sayısı ile tüm gazete ve dergi bayilerinden temin edeceğiniz Para Dergi ’sinden okuyabilirsiniz.