Cumhuriyet Ankara Büro- Başbakan Tayyip Erdoğan’ın CHP iktidarlarını eleştirirken Cumhuriyetin en önemli projelerinden biri olan Köy Enstitüleri hakkında “Köy Enstitüleri’nde öğretmen, eğitmen formatladılar, sonra onların elinde öğrenci formatlattılar” demesi, enstitülerin tepkisini çekti. Enstitülüler, “Köy Enstitüleri Cumhuriyetin, devletin halka ulaştığı en önemli kurumlardı. Buraları anlamak için önce çağdaş bir anlayışa sahip olmak, çağdaş uygarlığı özümsemek gerekir” dedi.

Eskişehir Çifteler Köy Enstitüsü ve Ankara Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nde öğrenim gören, birçok ilçede öğretmenlik yapan eğitimci, edebiyatçı Talip Apaydın, Erdoğan’ın kendileriyle ilgili sözlerini “Bu sözler, Köy Enstitüleri’ni hiç tanımayan, incelememiş, anlamayan insan sözleridir” diye yorumladı. Apaydın, şöyle konuştu:

“Köy Enstitüleri bu yurdun, halkın gereksinimlerine en uygun yanıtı veren eğitim kurumlarıydı. 6-7 yıl çalışabildi, fakat Türk halkının çağdaşlaşmasına, yenilenmesine en büyük katkıyı yaptı. Köy Enstitüleri’ni kapatanlar, bu ülkeye en büyük kötülüğü yapmışlardır.”

Konya İvriz Köy Enstitüsü’nü bitirdikten sonra yıllarca köylerde öğretmenlik yapan, eğitimci, edebiyatçı Mahmut Makal, Başbakan’ın açıklamaları karşısında söyleyecek söz bulamadığını belirterek “Köy Enstitüleri, İsmet İnönü’nün de dediği gibi Cumhuriyetin en önemli eserlerinden biridir. Cumhuriyete karşı olanlar, tabii bunu format sorunu yapıyorlar. Köy Enstitüleri ile köy çocukları okuma olanağı buldu. Bunlara karşı olmak, Türk halkının okuyup yazmasına bile karşı olmak anlamına gelir. Oralarda bizim cahil, okumamış kafalarımıza verilen şekil, bizi okutarak, düşündürerek uygarlık yolunu açma şeklidir” diye ekledi.

Köy Enstitüleri Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı Erdal Atıcı da, hazırlıkları 1935’te başlayan, özgün biçimini 1937-1946 arasında alan enstitülerin, bilimin aydınlığında “köy emekçisinin kurtuluş destanı” olduklarını vurguladı. Atıcı, şöyle konuştu: “Bugün sorunlar içinde bocalayıp duran eğitimimizi kurtarmanın yolu; Köy Enstitüleri’nde uygulanan ‘iş eğitimi’ ilkesini yeniden yaşama geçirmektir.”