Ayrımcılık Yasağı Kitabı Okumak İçin
TIKLAYINIZ.

Ayrımcılık Yasağı Eğiti Rehberi Okumak İçin
TIKLAYINIZ.

Bu rehber, Şubat 2009-Mart 2011 arasında yürütülen Belgeleme ve Raporlama Yoluyla Türkiye’de Ayrımcılıkla Mücadele Projesi kapsamında hazırlandı. İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülen projenin genel amacı, Türkiye’de süregiden ayrımcı uygulamaların ortaya çıkarılmasına katkıda bulunmak ve ayrımcılıkla mücadeleye yönelik mekanizmaların güçlendirilmesi idi. Sivil toplum kuruluşlarının
(STK) ve sendikaların insan haklarının ve temel özgürlüklerin korunmasında ve ayrımcılıkla mücadelede oynadığı önemli rol projenin çıkış noktası oldu.

Proje kapsamında ırk veya etnik köken, din veya inanç, engellilik, cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temelleri ele alındı. Bu ayrımcılık temelleri Avrupa Birliği Konseyi’nin Irk Eşitliği Direktifi ile İstihdamda Eşitlik Direktifi’nin içerikleri dikkate alınarak belirlendi. Proje ile proje kapsamında yer alan dört farklı temelde ayrımcılık meselesini ele alan ve bu alanda çalışmalar yapan STK’ların ve sendikaların ayrımcılıkla mücadelede oynadıkları rolün güçlendirilmesi, dolayısıyla bu temellerde ayrımcılığa uğrayan kişi gruplarının durumlarının iyileştirilmesine katkı sağlanması hedeflendi. STK temsilcileri, aktivistler, sendika temsilcileri ve avukatlar ise projenin hedef grubunu oluşturdu.
Şubat 2009’dan bu yana projenin genel amacı ve hedefleri doğrultusunda bir dizi faaliyet düzenlendi. Bunlardan ilki STK’ların ve sendikaların ayrımcılıkla mücadelede mevcut durumlarının belirlenmesini hedefleyen bir haritalama çalışması oldu.1 Bu çalışmayı takiben İstanbul’da Kasım 2009’da STK ve sendika temsilcilerine yönelik olarak İletişim ve Ağ Kurma Semineri düzenlendi. Ocak 2010’da biri STK ve sendika temsilcilerine, bir diğeri ise avukatlara
yönelik “Ayrımcılık Yasağı Eğitim Semineri: Kavramlar, Hukuksal Temeller, İzleme ve Belgeleme”başlıklı iki eğitim semineri düzenlendi. Bu seminerlerin ardından Haziran 2010’da Batman’da, Temmuz 2010’da ise Bursa’da gene STK ve sendika temsilcilerine yönelik ve önceki seminerlerle benzer içerikli eğitim seminerleri gerçekleştirildi. Bu rehber, ayrımcılık ve ayrımcılığın izlenmesi ve belgelenmesi konularına ilişkin eğitimlerde ve STK’lar ile sendikaların yürüttüğü izleme ve belgeleme faaliyetlerinde kaynak olarak kullanılmak üzere hazırlandı. Rehberin ilk bölümünde ulusal ve uluslararası hukukta ayrımcılık yasağı ve ilgili kavramlara, ayrımcılık yasağı standartlarına ve bunların işlerlik kazanmasına yönelik oluşturulmuş farklı denetim mekanizmalarına yer verildi. İkinci bölümde ise ayrımcılık yasağına dair izleme ve belgeleme faaliyetlerinin amaçlarına, ilkelerine, kapsamına, planlanmasına ve yöntemlerine
değinildi.

Rehberin sonunda ise ayrımcılık yasağı ile ilgili kavramları içeren bir sözlüğe, ilgili uluslararası belgelerin listesine, ulusal ve uluslararası başvuru yollarına ilişkin bilgiye, baroların iletişim bilgilerine ve ayrımcılıkla ilgili çalışmalar yürüten uluslararası kurumların listesine yer verildi. Ayrımcılık Yasağı Eğitim Rehberi başlıklı bu rehber kitap, kavramların ve ayrımcılığı yasaklayan uluslararası mekanizmaların daha ayrıntılı bir biçimde aktarıldığı Ayrımcılık Yasağı: Kavram, Hukuk, İzleme ve Belgeleme başlığıyla bir kitap olarak da basıldı. İki yayının tüm içeriğine İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin web sitesinden ulaşılabilir. 3 Bu iki yayının, STK’ların ve sendikaların geliştireceği ve yürüteceği ayrımcılık yasağı alanındaki eğitim çalışmalarında ve gerçekleştirilecek izleme ve belgeleme faaliyetlerinde kaynak olarak kullanılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla her iki kaynak konuya ilgi duyan veya bu alanda halihazırda çalışan kurumlar, girişimler ve kişilerle paylaşılacaktır.
Bu yazı aracılığıyla rehbere katkı sağlayan kişilere de teşekkürlerimizi sunmak istiyoruz. Rehberin şeklinin ve içeriğinin oluşturulması ve geliştirilmesi, proje süresince, yazarlar ve proje ekibinin ortak çalışmasıyla gerçekleşti. Son aşamada bizlerle birlikte metni değerlendiren, rehberin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunan ve düzeltisini yapan Evre Kaynak’a bu çalışmada yer aldığı için teşekkür ederiz.

Rehberde yer alan illüstrasyonlar Semra Can tarafından çizildi. Kendisine yaratıcılığı, ayrımcılığa dair meseleleri ele alırken gösterdiği dikkatli ve hassas yaklaşımı, her şeyden önemlisi çizime aktarılması zor bir mesele olan ayrımcılığın bu üretim sürecinde farklı yönlerini görmemizi sağladığı için çok teşekkür ederiz.

Projeye finansal destek sağlayan Avrupa Birliği ve Global Dialogue’a, ayrıca proje süresince
çalışmalarımıza sunduğu katkı ve destekten dolayı İstanbul Bilgi Üniversitesi’ne de teşekkürlerimizi
sunmak isteriz.
Son olarak, rehberi kaleme alan İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi üyeleri Yrd. Doç. Dr. İdil Işıl Gül’e ve Araş.Gör. Ulaş Karan’a bu çalışmada yer aldıkları ve projenin her aşamasında bilgi birikimlerini bizimle paylaşarak proje içeriğinin zenginleşmesine katkı sundukları için teşekkür ediyoruz.
Bu proje kapsamında yürütülen eğitim çalışmaları, ayrımcılık yasağı alanında uzun süredir çalışan İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin bu alandaki çalışmalarını daha çok kurum ve kişi ile paylaşabilmemizi sağladı. Merkez olarak ayrımcılık yasağı alanında çalışmayı, bilgi ve deneyimlerimizi bu konuda çalışan kurum ve kişilerle paylaşmayı ve bu yolla ayrımcılıkla mücadele yönündeki çabalara katkı sunmaya devam etmeyi hedefliyoruz.

Gerçekleştirdiğimiz bu çalışmanın ayrımcılık yasağı alanında çalışan herkese, bu yolla da ayrımcılık mağdurlarının güçlendirilmesine fayda sağlaması dileğiyle...


Burcu Yeşiladalı - Gökçeçiçek Ayata
İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi