Benjamin Poynter adlı ABD’li dijital sanat öğrencisi tarafından yapılan oyun, intihar eden Çinli işçilerin öldükten sonraki yaşamlarında geçiyor. Gerçeküstü, hüzünlü ve karanlık bir distopya havasındaki animasyon, eşlik eden müzikle birlikte gerçekten de insanın yüzüne tokat gibi vuruyor.
Oyun yaşamaya devam ediyor
Geçtiğimiz ay, Apple’ın oyunu konulur konulmaz dağıtımdan kaldırmasının ardından oyunun Android platformu versiyonu dün İnternet’e yüklendi.
2010 yılında Foxconn’un Shenzen fabrikasında 18 işçi intihara teşebbüs etmiş ve 14’ü ölmüştü. Çalışanlar ve çalışma örgütleri, intiharların nedeni olarak düşük ücretler, günde 16 saate varan uzun çalışma saatleri ve insanlık dışı muamelenin birleşimini gösteriyor. Poynter’in video oyununda bu işçilerin ölümlerinden sonrası canlandırılmış. soL, Poynter’a yarattığı oyun hakkında sorular yöneltti:
Oyun mesajı çok güçlü bir şekilde iletiyor. Apple oyunu AppStore’dan kaldırdığı zaman neden olarak ne gösterdiler? Neden göstermek zorundalar mı?
AppStore'dan oyunumu kaldırdıklarında yönergeler konusunda oldukça "cömert" davrandılar. Telefonda anonim bir temsilci oyunun “karşı çıkılacak içerik” (16.1), acımasız ruh hali (14.1) ve “sadece belli bir ırkı, kültürü, gerçek bir hükümet veya şirketin veya başka gerçek bir varlığı hedef alan” (15.3) yönergelerine istinaden oyunun kaldırıldığını belirtti. Şirketlerin hangileri olduğunu tahmin ediyorsunuzdur. An azından oyunun neden yok olduğuna dair bir açıklama yapmalarını takdir ediyorum. Sansürdeki "nedenselliği" görmek kendi içinde sevindirici yine de... Bir uygulamanın dağıtımında daha güçlü zorbalıkla karşılaşan birçok kurum ve kişi, bu işkencedeki metodolojiden bile habersizler.
Bu muhalif oyun Çin’deki çok kötü çalışma koşullarını direkt olarak hissettiriyor. Bu işçiler ile duygusal bir bağ kurulmasını sağlıyor. Ülkenizde çalışanların koşullarına dair, "ötekine" dair bir bilinç artışı eğilimi mi var?
Kendi ülkem ve onunla ilgili olan deneyimlerim hakkında konuşmam gerekirse, ben de lisans derecemi alana kadar mavi yakalı bir işçi olarak öğrencilik yıllarımı geçirdim. Masraflarımı karşılamak için nakliyeci olarak çalıştım. İki yakanızı bir araya getiremediğiniz bir iş bu; kaslarınızı yıpratıyor ve yaratıcı hiçbir yanı yok. İşte tam bu noktada [Çinli işçilerle] bir duygu bağı yakaladım ve bu bağ, bu projenin yaratılması için bir ilk kısa listenin katalizörü oldu. ABD’de diğeri hep en son geldi ve "çitin bir yanındakinin diğeri ile" anlaşamadığı bir kutuplaşma oluştu. Bunun sonucunda üretkenlik kitlendi. "En az beklediğiniz yerlerden" gelen bunun gibi projeler, alttan alta kaynayan volkanik bir aktivitenin belirtisi. Aynı zamanda benim gibi vatandaşların artık engellemeler nedeniyle sabırlarının taşması ve bildikleri ne varsa değişim amacıyla kullanmaları söz konusu.
Bu şekilde güçlü politik mesajı olan oyunlar yapmaya devam edecek misiniz?
Oyun tasarlamaya mutlaka devam edeceğim! Ve sadece oyun değil, mesaj iletmek için tüm medya sanatı formlarını kullanacağım. Politik mesaj olarak ise, kendimi mücadelenin daha ilerisinde hayal edebiliyorum. Eğer sanatçı kişiliğime dair ufak bir şüphem vardıysa bile, bu oyunun “yayımlanması” ve ona eşlik eden tüm olaylar bana küçük de olsa adalet umudu veriyor. Yüksek duvarlara karşı bir fısıltı olsam bile...
Apple sansürü ilk değil
Apple, AppStore aracılığı ile telefonlara yüklenebilecek programları denetliyor. Kalite için yapıldığı belirtilen bu uygulama aynı zamanda içerik sansürü için de kullanılıyor. Böylelikle Apple’ın uygun bulmadığı programları, Apple cihazlarına para verip almış kullanıcılar cihazlarında kullanamıyorlar. Apple daha önce de ABD’nin insansız hava araçlarının dünyanın çeşitli yerlerindeki bombalamalarını harita üzerinde gerçek zamanlı olarak gösteren bir uygulamayı reddetmişti.
Poynter’ın oyunu da tıpkı İnsansız Hava Aracı uygulaması gibi, iPhone kullanıcılarına ellerinde tuttukları cihaz ile, binlerce kilometre uzaktaki yaşamların öyküsünü anlatması açısından aslında oldukça gerçekçi.
(soL - Bilim)
