NURCAN GÖKDEMİR [email protected]

AKP’nin kadınların çalışma yaşamındaki güçlüklerini, ‘analık görevlerini’ yeri getirmede karşılaştığı zorlukları ortadan kaldırma iddiasıyla Meclis’e sunduğu tasarı, tuzak maddeler içeriyor. Kadının çalışma yaşamından uzaklaşmasına neden olacak hükümler içeren düzenleme, yeni haklar getiriyormuş gibi görünse de, aslında birçok kazanılmış hakkı ortadan kaldırıyor.

Esnek çalışma düzeniyle birlikte kadın çalışanları daha da güvencesiz bırakan düzenleme, yalnızca kadınların değil tüm işçi ve emekçilerin yaşamını zorlaştıracak hükümler barındırıyor. Tasarı ile esnek çalışma döneminde primleri tamamlama görevi işveren yerine kamuya verilirken, bunun sürekliliği de güvence altına alınmıyor.

Kamuoyuna ‘devrim’ olarak sunulan ve ‘esnek çalışma’ kavramının ardına gizlenen düzenlemelerden bazıları şöyle:

>> Doğum sebebiyle esnek çalışacaklara ödenecek ücret günlük asgari ücretin brüt tutarı kadar olacak. Bu tutar çalışanların ücretlerinden yapılan kesintilerin toplandığı İşsizlik Fonu’ndan karşılanarak, işverenin yükü kamuya yüklenecek. Tasarı bunun sürekliliğini sağlayacak önlemleri de içermiyor.

>> Tasarıda çocuk bakımı gibi sorumlulukları kadının ve erkeğin eşit biçimde üstleneceği bir anlayış yerine, kadının rolü ‘eş ve annelik’ gibi muhafazakâr bir bakış açısı ile tanımlanıyor.

>> Süt izninin kaldırılmasını öngören esnek çalışma ile patronlar kadınlara yönelik süt izni yerine yarı zamanlı çalışma uygulamasını teşvik edecek, mobbing uygulamaları gündeme gelebilecek.

>> Doğum sonrası aylıksız izin kullanan annelerin kademe ve derece ilerlemesinden yararlanamaması uygulamasını kaldırması nedeniyle olumlu gibi görülen düzenleme, bundan önceki hak kayıplarını kapsamayacak.

>>İzin döneminde ücret ve prim bakımından hak kaybı oluşmayacak gibi görülmekle birlikte uzun dönemde meslekte ilerleme, kıdem alma ve yöneticilik gibi tam zamanlı çalışmayı gerektiren nitelikli işlerde yükselme olanağı kadınlar için ortadan kalkacak.

>> Doğum ve annelik nedeniyle yarı zamanlı çalışmayı kadınlar için bir tercih olarak sunan düzenleme, kiralık işçi uygulamasının yolunu açacak.

>> Kadın odaklı hazırlandığı iddia edilen tasarı ile kayıt dışı çalışan milyonlarca kadın da görmezden geliniyor.

***

‘Kiralık işçiliğe giden yol’

Kadın çalışanlara yeni haklar getireceği iddiasıyla hazırlanan Gelir Vergisi ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yasa Tasarısı, önceki gece TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlandı. Muhalefet partileri tasarıya tepki gösterdi.

HDP Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım, iktidarın kadına bakışının muhafazakâr neoliberal politikalara dayandığına dikkat çekerek, düzenlemenin sihirli sözcüğünün ‘esnek çalışma’ olduğunu belirtti. Esnek ve güvencesiz çalışmanın, öncelikle doğum ve annelik üzerinden kadınlara, daha sonra bütün çalışanlara yaygınlaştırılacağını vurgulayan Yıldırım, tasarıyla ilgili kamuoyuna yanlış bilgi sunulduğunu da söyledi. Yıldırım, kadının yarı zamanlı çalıştığında ekonomik kayba uğramayacağına yönelik haberlere dikkat çekerek, kadınların yarı zamanlı çalışması durumunda yarım maaş alacağını ifade etti.
Kadınların çalışma yaşamı ile doğum yapmak arasında tercihe zorlandığını dile getiren Yıldırım, “Tasarı kadınları sadece annelik rolü üzerinden tanımlıyor. Kadın annelikle var edilmeye çalışılıyor” diye konuştu.

CHP İzmir Milletvekili Musa Çam ise 34 maddelik tasarıyla 11 ayrı yasada değişiklik yapıldığına dikkat çekerek, düzenlemelerin 5 ayrı komisyonun alanına girmesine karşın hiçbirinde ele alınmadığını belirtti. Çam, “Asıl amaç kadına biçilen roldür. İstihdamdan çekilsin, eve kapansın, çocuk doğursun isteniyor. Bu özel istihdam bürolarına giden yoldur, kiralık işçi sisteminin yasalaşmasıdır” dedi.