Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na yasama başlığıyla ilgili tekliflerini sunan partiler yürütme bölümünü hazırlamaya başladı. Yürütme paketinin pazartesi komisyona teslim edilmesi kararlaştırıldı.
KOMUTANLIKLARIN HİYERARŞİSİ DEĞİŞİYOR
Ak Parti, yeni Anayasa’da Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarının hiyerarşik yapılanmasını kökten değiştirmeyi de değerlendiriyor. AK Parti’den bir kurmay, şu anda Başbakanlığa bağlı olan Genelkurmay Başkanlığı’nı Milli Savunma Bakanlığı’na bağlamayı öngördüklerini, ancak kuvvet komutanları için yeni bir yapılanma düşündüklerini belirtti. AK Partili yetkiliye göre, Kara, Deniz ve Hava Komutanlıklarının Genelkurmay yerine ayrı ayrı Milli Savunma Bakanı’na bağlı olması seçenekler arasında. Bu formülde kuvvet komutanları Genelkurmay Başkanı yerine doğrudan Milli Savunma Bakanı’na, yani siyasi iradeye karşı sorumlu olacak. AK Parti, gelecekte darbeleri engellemeye dönük bir yönetim biçimi olarak bu seçenek üzerinde duruyor. Meclis Darbeleri Araştırma Komisyonu’nun taslak raporunda da Genelkurmay’ın MSB’ye bağlanması öneriliyor.
VEKİLLERE YENİLEME ÖNERİSİ
AK Parti, komisyon görüşmelerinde parlamento için “yenileme seçimlerini” gündeme getirmeyi planlıyor. Bu yöntemde parlamentonun süresinin 5 yıla çıkarılması, ancak 3 yılda bir parlamenterlerin yarısının yenilenmesi, yenileneceklerin kurayla belirlenmesi düşünülüyor. Bu teklife göre başkan, cumhurbaşkanı ile aynı nitelikleri taşıyacak ve başkan yardımcısı ile birlikte seçilecek. Bakanlar, milletvekili seçilme niteliğine sahip olacak. Vekiller istifa etseler de bakan olamayacaklar. Başkan’a parlamentoyu feshetme yetkisi verilirse parlamento da başkanı düşürebilecek ve her iki otorite aynı anda seçime gidecek. ABD sisteminden farklı olarak büyükelçiler ve üst düzey bürokratları Başkan atayacak.
Hürriyet-Bülent SARIOĞLU/ANKARA
