Anayasa Mahkemesi uzun tutuklulukla ilgili neyi iptal etti?
CMK 102/2’ye göre 2+3 şeklinde uygulanıp devlete karşı suçlarda iki katına kadar uygulanıp 10 yıla uzayan tutukluluk süresi CHP ’nin başvurusu üzerine 4 Temmuz 2013’te iptal edildi. AYM gerekçesini 2 Ağustos 2013’te Resmi Gazete ’de yayımladı. Ağır cezaların görevine giren suçlarda tutuklamayı 5 yılla sınırlayan iptal kararı terör suçlarında 2 kat uygulama hariç yürürlüğe girdi. Terör suçlarında tutukluluğu düzenlemek üzere AYM, hükümete, 2 Ağustos 2014’e kadar süre tanınmıştı.
Tutuklu, hükmen tutuklu ayrımı ne anlama geliyor?
Mahkemede, haklarında hüküm verilmeden tutuklu yargılanan kişiler ‘tutuklu’ statüsünde. Haklarında hüküm verilen ancak dosyası temyiz aşamasında Yargıtay’da bulunanlar ise ‘hükmen tutuklu’ ya da ‘Hükümözlü’ diye sınıflandırılıyorlar. Bu ara statüyle ilgili tutukluluk süresinde tartışma yaşanıyor ve boşluğun doldurulması gerektiği belirtiliyor. Bazı hukukçular, Ergenekon gibi henüz gerekçeli kararı yazılmayan ve dosyası Yargıtay’a gelmeyen ancak haklarında hüküm verilenleri de ayrı bir sınıf gibi değerlendiriyor.
AİHM, AYM ve Yargıtay tutukluluk statüsünü nasıl görüyor?
AYM ve Yargıtay’ın, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarını esas alarak, mahkemenin karar vermesiyle tutukluluğun sona erdiğine ilişkin kararları var. Bu nedenle hükmen tutuklu statüsündekilerin, tutuklamaya azami 5 yıl sınırlamasından yararlanamayacakları savunuluyor.
Hükümözlülerle ilgili boşluk nasıl doldurulmuş olur?
‘Hükümözlü’ tanımını yeniden yaparak bunları da tutuklu statüsünde kabul eden bir düzenleme yapması halinde Ergenekon sanıklarına da tahliye yolu açılabilecek.
Sınırlama konulursa ne olacak?
Hükümet ‘hükmen tutuklulara’ ilişkin sınırlar niteliğinde düzenleme yaparsa, Ergenekon’un hükmen tutukluları dahil olmak üzere bu statüdekiler tahliye edilmezler. Bozdağ’ın açıkladığı gibi 5 yılı aşkındır tutuklu yargılanan ve hâlâ haklarında hüküm verilmemiş 149 sanığa tahliye yolu açılabilir.
Hükmen tutuklular nasıl tahliye edilir?
Geçici maddeyle hükmen tutukluların tahliyesine ilişkin düzenleme yapılmaması halinde tahliyeye karar verecek yargı makamı konusunda da tartışma çıkabilir. Örneğin Ergenekon Mahkemesi, “Ben hükmü verdim, dosya artık Yargıtay’ın” diye tahliye taleplerini karara bağlamayabilir. Yargıtay ise “Dosya bana gelmedi” diye karar alabilir.
Hükmen tutuklu Ergenekon sanıklarından kimler tahliye edilebilir?
Gazeteci Tuncay Özkan ve Ergun Poyraz, emekli Tuğgeneral Veli Küçük, emekli subaylar Fikret Emek, Zekeriya Öztürk, Muzaffer Tekin, Astsubay Oktay Yıldırım, Sevgi Erenerol, emekli Generaller Hurşit Tolon ve Levent Ersöz, İP lideri Doğu Perinçek, eski Emniyetçi İbrahim Şahin.
Fatih Hilmioğlu nasıl etkilenecek?
Sağlığı kötüleşen Nisan 2009’da tutuklanan eski İnönü Üniversitesi rektörü Fatih Hilmioğlu AYM’ce tahliye edilmezse, ancak Nisan 2014’te çıkabilecek.
Kimler yararlanamayacak?
Hükümlü statüsündeki Balyoz sanıkları Çetin Doğan, MHP Milletvekili Engin Alan emekli Orgeneral Bilgin Balanlı’nın da aralarında olduğu hükümlülerle aynı konumdaki diğer hükümlüler düzenlemeden faydalanamayacaklar.
İlker Başbuğ yararlanabilecek mi?
6 Ocak 2012’de cezaevine konulan hükmen tutuklu eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ yasadan yararlanamayacaklar arasında. Çünkü Başbuğ’un tutukluluğu beş yılın altında.
Radikal
