Yargıda dosya birikimini azaltmak, anlaşmazlıkları duruşmalara çıkmadan çözmek için 2005'te oluşturulan ve çeşitli rötuşlara uğrayan 'uzlaştırma' sistemi etkisini göstermeye başladı. Sonuçlanması yıllar alacak davalar yerine, tarafları aynı masa etrafında buluşturup uzlaştıran formül sayesinde binlerce anlaşmazlık mahkeme kapısından döndü. Çarpıcı örnekler Adalet Bakanlığı raporuna yansıdı. Mart'ta düzenlenen 'Ceza Adalet Sisteminde Mağdur-Fail Uzlaştırma Uygulamaları' çalıştayında yapılan sunumlar o raporlarla kitaplaştırıldı. İlginç örnekler şöyle:
'OYUNCAK'LA ANLAŞMA
- DÜZCE Cumhuriyet Savcısı Aylin Kızıldere'nin sunumuna göre bir çocuğun taksirle yaralanmasında uzlaşma oyuncak ve özürle geldi. Çocuğun velisi, 'Sürücü çocuğumdan özür dilerse ve ona güzel bir oyuncak alarak özrünü gösterirse uzlaşırız' dedi. Şüpheli de bu talebi yerine getirdi, olay mahkemeye yansımadı.
- DÜZCE'DEKİ bir başka olayda ise kazada mağdur olan kişi, olay sırasında yanında olan kız kardeşinin iki ton kömür ihtiyacının karşılanması halinde uzlaşmayı kabul edeceğini söyledi. Fail, 2 ton kömürü aldı.
DERSHANE ÜCRETİ ÖDEDİ
- İZMİR Cumhuriyet Savcısı Nazan Pekcan'ın paylaştığı örneğe göre, kazada kemik kırığı oluşan lise son sınıf öğrencisinin dershane ücretini şüpheli ödedi. Uzlaşma tamam.
- TRAFİK kazasında yaralanan şahıs, fail durumundaki pide ustasıyla anlaştı. Pideci, bir huzur evine öğle yemeğinde yüz pide ve ayran dağıttı.
KAPAKLI ÇÖZÜM
- LAZERLİ epilasyonda, bacağında ağır yanık meydana gelen bir öğretmen de 12 bin TL karşılığında uzlaşmayı kabul etti. Böylece 20 bin TL'lik tazminat davasından feragat edilmiş oldu.
- İZMİR'de trafik kazasındaki hakaret-tehdit olayı, 'mavi kapakla' çözüldü. Şüpheliler, mağdurların talebi üzerine 8 bin kadar mavi kapak toplayıp Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi ve Büyükşehir Belediyesi'ne verdi. Böylece İzmir'de engelliler için 91 akülü araç alındı.
- Kazada marka elbisesi yırtılan bir kişi de, aynı renk ve aynı marka elbise talebinde bulundu. Talep şüpheli tarafından karşılandı.
Sayı hızla artıyor
TÜRKİYE genelinde 2009 yılında açılan 1 milyon 754 bin ceza davasından 479 bini 'uzlaştırma' kapsamına girdi. 2010 yılındaki 1 milyon 913 bin suçtan 612 bini, 2011'de ise 1 milyon 673 bin olaydan 403 bini uzlaştırma kapsamına alındı. İlk yıllarda sayı çok düşük kalırken, 'uzlaştırmada başarı' son 2 yılda hızla arttı.
Geçen yıl Ankara'da 712 dosyada taraflar uzlaştı. Pilot uygulamanın yapıldığı illerden Hatay'da 2005-2009 arası 5 uzlaştırma işlemi yapıldı. O tarihten sonra 902 dosyadan 434'ünde taraflar uzlaşma kapsamına alındı. 197'sinde konu mahkemeye taşındı. 235'inde görüşmeyle taraflar şikayetinden vazgeçti. Pilot illerden Düzce'de Uzlaştırma Bürosu kurulduktan sonra 441 dosyadan 278'i uzlaşmayla sonuçlandı. 163'ünde çaba sonuç vermedi. İzmir'de 2007'de sadece 3, 2008'de 48 olan uzlaştırma sayısı, 2011'de 2 bin 600'ü buldu. Bu sene 5 bine ulaşacağı bildirilen dosya sayısında, 2013 hedefi 10 bin ile 20 bin aralığı.
Steinbeck kitabı okursan olur
İZMİR Cumhuriyet Savcılarından Dr. Uğurcan Sevinç Kızıloğlu'nun örneği de kitaba yansıdı. Buna göre bir kavga sonrası mağdur, şüpheliden huzurevinde John Steinbeck'in İnci adlı kitabını okumasını istedi. Talep kabul gördü, olay davasız çözüldü.
Akşam
