PETKİM Genel Müdürü Sadettin Korkut, 30 Mart 2015 Pazartesi günü elektrik grafiğini incelerken saat 10.30’da bir gariplik hissetti. Görebildiği kadarıyla Türkiye’de 2 santral devreden çıkmış, İzmir Aliağa’da kendilerine ait 220 megawat gücündeki santraldan sisteme elektrik akışı tavan yapmıştı. Hemen ilgili birime talimat verdi:
- “Ada” konumuna geçelim. Kendi elektriğimizi öncelikle tesislerimize yönlendirip üretimin durmasını önleyelim.
Birkaç saniye içinde önlem alındı. O gün üretimin durması önlendi:
- 30 Mart 2015 günü 10.30’da ülkemizin bazı noktalarında belki de kısa süreli elektrik kesintisi oldu ama bu durumu kullanıcı hissetmeden durum normale döndü.
Korkut, 31 Mart 2015 sabahı saat 10.36’da elektrik grafiğinde daha büyük frekans kayması gördü:
- Ancak, 31 Mart günü Petkim’de “ada” konumuna geçme şansımız olmadı. Enterkonnekte sistemde hızlı kayıplar yaşanınca, bizim santralın üretiminin tavan yapması yetmedi. 2 saniye içinde bizim santral da durdu. Böylece Petkim’de de üretim tümüyle stop etti.
Petkim’in kuruluşunun 50’nci yılı etkinlikleri çerçevesinde tesisleri gezerken, şirketin çoğunluk hissesine sahip Azerbaycan’ın devlet şirketi Socar’ın Türkiye CEO’su Kenan Yavuz, ana ürünleri etilenin üretildiği fabrikayı işaret etti:
- 31 Mart’taki büyük elektrik çöküşünden beri etilen üretimimiz durdu. Bizim 220 megawatlık santralımız büyük çöküş günü 100 megawatlık üretimle devredeydi. Sistemin ve fiyatların durumuna göre santralımızın üretim miktarı ayarlanıyor. Sistemde daha ucuz elektrik görürsek, başka santrallardan alım yapıyoruz. Büyük çöküşün olduğu anda 2 saniye içinde bizim santral de otomatikmen üretimde tavan yaptı. Biz “ada” konumuna geçemeden çöktü.
- Petkim, ne kadar üretim kaybı yaşadı?
- Üretim kaybının parasal değerinden çok tesislerin üretim güvenliği daha önemli. Etilen fabrikası durduğu an, toparlanması 18 saat sürüyor. Kesinti uzun sürdüğü için toparlanma süresi de uzadı.
Sadettin Korkut, elektriğin Petkim için önemini şu veriyle ortaya koydu:
- Maliyetimizin yüzde 10’unu elektrik gideri oluşturuyor. Günlük elektrik faturamız ortalama 1 milyon doları buluyor.
Alev çıkan bacayı gösterdi:
- Petkim’e gelirken uzaktan bacadaki bu alevi görürsek, “Üretimde herşey yolunda” deriz.
31 Mart’taki elektrik kesintisi sırasında bacadaki alevin boyutunun 4-5 katına çıktığını vurguladı:
- Üretim durunca içerideki ürün kalıntısı yanarak dışarı atılıyor. Alevlerin büyümesi de ondan kaynaklanıyor. O görüntü yüzüden, “Petkim’de yangın çıktı” söylentisi yayıldı. Bizi Ankara’dan aradılar. Yangın olmadığını anlattık. Elektrik gelene kadar bacadaki büyük alev sürdü.
Elektrikte büyük çöküşün yaşanmasından bir gün önce aynı saatlerde frekans grafiğine yansıyan sinyali sistemi yönetenlerden gören, farkeden oldu mu?
Farkına varsalardı, Türkiye’de hayatı 3-4 saatliğine durduran elektrik kesintisinin yaşanması önlenebilir miydi?
31 Mart’taki elektrik kesintisi sırasında bacadaki alevin boyutunun 4-5 katına çıktığını vurguladı:
- Üretim durunca içerideki ürün kalıntısı yanarak dışarı atılıyor. Alevlerin büyümesi de ondan kaynaklanıyor. O görüntü yüzüden, “Petkim’de yangın çıktı” söylentisi yayıldı. Bizi Ankara’dan aradılar. Yangın olmadığını anlattık. Elektrik gelene kadar bacadaki büyük alev sürdü.
Elektrikte büyük çöküşün yaşanmasından bir gün önce aynı saatlerde frekans grafiğine yansıyan sinyali sistemi yönetenlerden gören, farkeden oldu mu?
Farkına varsalardı, Türkiye’de hayatı 3-4 saatliğine durduran elektrik kesintisinin yaşanması önlenebilir miydi?
O GÜN FİYATINI SIFIRA İNDİREN OLDU
PETKİM Genel Müdürü Sadettin Korkut, kesintinin yaşandığı 31 Mart günü gözünü elektrik piyasası grafiğinden ayırmadı:
- Kesinti sona erip elektrik sistemi normale döndüğünde bazı üreticilerin fiyatları dikkatimi çekti. “Sıfır” liraya elektrik satanlar vardı. Çünkü, o saatlerde de arz fazlalaştı.
SEN YAZ, BEN İMZAYI ATARIM
KENAN Yavuz, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun kendilerine verdiği desteği şu örnekle anlattı:
- ÇED Raporu için başvurularımızı hazırlıyorduk. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden de bir yazı almamız gerekiyordu. Sayın Kocaoğlu bana, “Kenan sen yaz, ben altına imza atarım” dedi.
2 MİLYAR DOLARLIK KÂR HAVUZA GİTMİŞ
PETKİM Genel Müdürü Sadettin Korkut, özelleştirme öncesi dönemden bir detay aktardı:
- Petkim 1993-1995 döneminde toplam 2 milyar dolar kâr etmiş. O dönemde özelleştirme kapsamında olduğu için kârın tamamı kamu havuzuna aktarılmış. O para kamuda bir yerlerde kullanılmış. Onun 200-300 milyon doları Petkim’de yatırıma yönlendirilse, şirket bambaşka noktada olurdu.
