KEMAL GÖKTAŞ Ankara

Adalet Bakanlığı, 2005'te yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu'yla artan cezalar ve ağırlaşan infaz koşulları nedeniyle yargılanan sanık sayısının artması ve cezaevlerinin kapasitelerinin aşılmasına karşı yeni formülleri devreye sokmak için çalışma başlattı. Bakanlığın taslaktaki bazı düzenlemeler şöyle:

PAZARLIK: Suçunu kabul etmesi şartıyla 5 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren suç işleyen şüphelilere 1 yıl hapis veya para cezası, kamu yararına işte çalışma, belirli meslekleri yapmanın yasaklanması, ev hapsi, şehir hapsi gibi yollarla davadan kurtulma formülleri devreye sokulacak.

UZLAŞTIRMA: Mevcut kanunda bazı suçlarda taraflar uzlaşma yoluna gidebiliyor. Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlarda (sarkıntılık, taciz gibi) suçlarda uzlaşma yolunu gidilmesine izin verilmiyor. Taslağa göre "sadece para cezası veya yukarı sınırı 5 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren" ve mağduru gerçek bir kişi olan bütün suçlarda uzlaştırmaya gidilebilecek. Tarafların kabul etmesi halinde dosya uzlaştırma bürolarına gönderilecek. 45 gün içinde uzlaşmanın gerçekleşmesi halinde savcı şüpheli hakkında "takipsizlik" kararı verecek. Uzlaştırma mahkeme aşamasında olursa dosya düşecek.

ÖNÖDEME: Uzlaştırma kapmasında olmayan suçlar içinse "ön ödeme" sisteminin kapsamı genişletilecek. Halen 3 aydan az hapis gerektiren suçlarda uygulanan ön ödeme sisteminde bu sınır 2 yıla çıkarılacak. Şüpheli, hakkında dava açılmadan önce para cezasının alt sınırını veya hapis öngören suçlarda ise hapis cezasının aşağı sınırının karşılığı olarak her bir gün için 20 TL öderse dava açılmayacak.

DAVA ERTELEMESİ: Suçtan kaynaklanan zararların ödenmesi karşılığında dava açılmasının ertelenmesi yolu yeniden düzenleniyor. Halen 1 yıl ve daha az hapis gerektiren suçlarda uygulanan yöntem için sınır 2 yıla çıkacak.

TÜZEL KİŞİLERE TAKİP: Terörizmin finansmanında kullanıldığı ileri sürülen şirket, dernek, parti, vakıf iletişimin tespiti, dinlenmesinde, gizli soruşturmacı (ajan) görevlendirilmesi ve teknik araçlarla izleme uygulanabilecek.

LİSELİ FANTEZİLERİ: Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerde çocukları kullananlara verilen cezanın kapsamı genişletilecek. 18 yaşından küçük görünümü taşıyanların (örneğin yaşı 18'den büyük olsa da bir oyuncunun liseli formasıyla veya çocuk görünümüyle bu filmlerde oynatılması) veya çocukların animasyon görüntülerinin kullanılması da cezalandırılacak.

Milliyet