Avulatlık ücretlerinde KDV Uygulaması Var Mıdır ?

Cevap: 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164 ile 166 ncı maddelerinde avukatlık ücreti tanımlanmakta ve kaynakları itibariyle, sözleşmeye bağlı olarak iş sahibinden sağlanan vekalet ücreti ile dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenen vekalet ücreti olmak üzere iki ayrı vekalet ücretinden söz edilmektedir.

Avukatlık Kanununun 4667 sayılı Kanunla değişik 164 üncü maddesinin son fıkrasında; "... Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez." denilmiştir.

Avukatlık Kanununun 168 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında, "Avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarife esas alınır.", 169 uncu maddesinde ise, "Yargı mercilerince karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücreti, avukatlık ücret tarifesinde yazılı miktardan az ve üç katından fazla olamaz." denilmektedir.

Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı/alacaklı taraf avukatına ödenen vekalet ücreti;

a) Mahkeme veya icra veznesinin düzenlediği makbuz imzalanarak nakden,

b) Bizzat karşı/borçlu tarafın, mahkeme veya icra dairesinin tespit ettiği vekalet ücretini elden (nakden) veya banka havalesi ile ödemesi,

c) Mahkeme veya icra dairesinin, yargılama giderleri ile birlikte davayı kazanan müvekkile herhangi bir şekilde ödeme yapması ve müvekkilin de karşı/borçlu taraftan alınan vekâlet ücretini avukata ödemesi,

şekillerinde tahsil edilebilmektedir.

3065 sayılı KDV Kanununun 1/1 inci maddesine göre serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler KDV ye tabi olduğundan, karşı taraf avukatına ödenen ve serbest meslek kazancı niteliğindeki vekalet ücreti KDV ye tabi bulunmaktadır.

Mahkeme ilamına göre karşı taraf avukatına ödenen veya icra dairelerince alacaklı taraf avukatına ödenmesine karar verilen vekalet ücretini tahsil eden avukatın Vergi Usul Kanununun 236 ncı maddesi hükmü uyarınca ödemeyi yapan adına serbest meslek makbuzu düzenlemesi ve düzenlenen bu belgede ayrıca KDV hesaplayıp göstermesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, mahkemelerce hükmolunan vekalet ücreti ödemelerinin davayı kazanan gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olan işverenlere yapılması halinde ise bu ödemenin ticari gelir olarak kayıtlara alınması ve Vergi Usul Kanununda öngörülen belgelerin düzenlemesi ayrıca bu belgelerde de KDV hesaplanması gerekmektedir.

Buna göre, karşı taraftan alınarak şirket tarafından ücretlisi olan avukatına intikal ettirilen vekalet ücretinin, ilgili olduğu ayın ücret matrahına dahil edilerek Gelir Vergisi Kanununun ücret ile ilgili hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmekte olup ayrıca KDV hesaplanması söz konusu değildir.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
[email protected]