İktidar çevreleri mahkemenin bu kararının anayasa aykırı olduğunu söylemektedirler. Mahkemenin konjoktüre göre yanlı bir karar verdiğini iddia etmektedirler. Bu çevreler bu iddialarını Anayasanın 148 ve 6216 sayılı yasanın 45 inci maddesine dayandırmaktadırlar. Bu maddeler bireysel başvurunun kanun yollarının tüketilmesinden sonra yapılabileceğini söylemektedir. Ancak AİHM, içtihatları ile bu kurala üç istisna getirmiştir. Anayasa Mahkemesi AİHM içtihatlarına uymak zorundadır.
Bir an için diyelim ki bu çevrelerin iddiaları haklı, Anayasa Mahkemesi kanun yolları tüketilmeden yapılan Twitter başvurusu konusunda böyle bir karar vermiştir. Bu taktirde bile mahkemenin kararının konjoktürel olmadığının çok açık kanıtları var ortada. Anayasa Mahkemesi raportörlerinin 2011 yılı hakim ve savcı ders notları bunun en açık kanıtıdır. Bu ders notlarında kanun yollarının tüketilmesinin AİHM içtihatlarına göre üç istisnası olduğu vurgulanmaktadır. Tek başına bu ders notları AYM’nin Twitter kararının konjoktürel değil ilkesel olduğunun açık kanıtıdır.
İşte ders notlarının ilgili bölümü:
f)Kanun Yollarının Tüketilmiş Olması
Bireysel başvuruda bulunulabilmesi için kural olarak işlemle ilgili kanun yollarına başvurulmuş olması gerekmektedir. Bu başvurunun, işlemin niteliğine göre ilgili kuruma, idareye ya da mahkemeye yapılması gerekir. Temel hakkı ihlal edilen kişinin, hakkı ihlal eden işleme karşı kanun yollarını kasten ya da kendi hatası nedeniyle kullanmadan yapacağı başvuru reddedilecektir.[1] Kanun yollarının tüketilmiş olması koşulunun aşağıda belirtilen istisnai durumlarda aranmayacağı kabul edilmektedir:[2]
1- Kanun yollarının tüketilmesinden bir sonuç alınması beklenmiyorsa, hakkı ihlal edilen kişiden kanun yollarına başvurması beklenmemektedir. Başvuruya konu olacak somut olayda, yüksek yargı organları tarafından yerleşmiş bir içtihada dayanarak verilen ve yakın zamanda tekrarlanan bir karardan farklı bir karar verilmesini gerektirecek bir neden bulunmuyorsa, hakkı ihlal edilen kişiden kanun yollarını tüketmesi beklenemez.
2- Başvuruya konu olan normun esaslı anayasal sorunlar ortaya koyması ve mahkemenin kararının somut olay dışında benzer birçok durumu aydınlatacak olması söz konusu ise, bireysel başvurunun genel öneme sahip olması işlevi nedeniyle kanun yollarının tüketilmesi koşulu aranmayacaktır.
3- Başvuruya konu edilecek işlemin derhal uygulanması nedeniyle ağır ve başka türlü giderilemeyecek bir zarar söz konusu ise ve bireysel başvuru sonucunda verilecek karar bu zararı önleyebilecek ise kişiden kanun yollarını tüketmesi beklenmemektedir.
Kanun yollarının tüketilmesi koşulu 6216 sayılı Kanun’un 45. maddesinin (2) numaralı fıkrasında düzenlenmiştir. Maddeye göre “İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması gerekir.”
2011-2012 YILI HÂKİM SAVCI ADAYLARI DERS NOTLARI
(http://www.taa.gov.tr/dosya/egitim_materyali/bireysel_basvuru.doc)
