ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

 

Esas Sayısı    : 2013/81

Karar Sayısı : 2013/94

Karar Günü : 5.9.2013

R.G. Tarih-Sayı : Tebliğ edildi.

                  

                   İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Ankara 11. İdare Mahkemesi

 

       İTİRAZIN KONUSU : 4.7.1972 günlü, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 25.12.1981 günlü, 2568 sayılı Kanun’un 1. maddesiyle değiştirilen 20. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…sivil memurlardır.” ibaresinin Anayasa’nın 157. maddesine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi istemidir.

 

I- OLAY

 

     Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde sivil memur olarak görev yapmakta olan davacı tarafından görevde yükselme ve unvan değişikliği hakkının elinden alındığı gerekçesiyle açılan davada, itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali için başvurmuştur.

 

II-  YASA METİNLERİ

 

A- İtiraz Konusu Yasa Kuralı

 

       1602 sayılı Kanun’un itiraz konusu ibareyi de  içeren 20. maddesi şöyledir:

 

       “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen, görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda; ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz.

      

       Bu Kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat; Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, erbaş ve erler ile sivil memurlardır.”

III- İLK İNCELEME

 

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında, dava dosyası ve ekleri, Raportör Fatma BABAYİĞİT tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu, itiraz konusu yasa kuralı, dayanılan Anayasa kuralı ile bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

 

Anayasa’nın 152. ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 40. maddesine göre, bir davaya bakmakta olan mahkeme, bu davada uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasa’ya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, o hükmün iptali için Anayasa Mahkemesine başvurmaya yetkilidir. Ancak, bu kurallar uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir davanın bulunması ve iptali istenen kuralın da o davada uygulanacak olması gerekmektedir. Uygulanacak yasa kuralları, davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikte bulunan kurallardır.

 

       Anayasa’nın 157. maddesinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi olduğu öngörülmektedir. 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 20. maddesinin birinci fıkrasında da Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevi;  Türk Milleti adına, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen görevler olarak ifade edilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise Kanun’un uygulanmasında asker kişiden maksadın; Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, erbaş ve erler ile sivil memurlar olduğu belirtilmiştir.

 

       İtiraz yoluna başvuran mahkemede bakılmakta olan dava, Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde sivil memur olarak görev yapmakta olan davacının teknik hizmetler sınıfında uygun bir kadroya atanma talebinin reddedilmesi üzerine, görevde yükselme ve unvan değişikliği hakkının elinden alındığı iddiasına ilişkindir.

 

       İtiraz konusu kural, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan sivil memurların 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun uygulanması açısından asker kişi sayılacağını düzenlemektedir. İtiraz yoluna başvuran Mahkemedeki bakılmakta olan dava, itiraz konusu kural nedeniyle Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülebilecek bir davadır. Dolayısıyla bakılmakta olan dava, itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin görev alanına girmemektedir. Buna göre, itiraz yoluna başvuran Mahkemede, yöntemine göre açılmış bir dava bulunmadığı gibi kuralın uygulanması sonucu görevsizlik kararı verilecek olması da bu durumu değiştirmemektedir.

 

       Açıklanan nedenlerle, itiraz konusu ibare itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanacak kural değildir.

 

       İtiraz başvurusunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.

 

             IV- SONUÇ

 

       4.7.1972 günlü, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun, 25.12.1981 günlü, 2568 sayılı Kanun’un 1. maddesiyle değiştirilen 20. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “...sivil memurlardır.” ibaresinin, itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanma olanağı bulunmadığından, bu ibareye ilişkin başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE, 5.9.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.    

 

Başkan Haşim KILIÇ

Başkanvekili Serruh KALELİ

Başkanvekili Alparslan ALTAN

 

 

 

 

Üye Mehmet ERTEN

Üye Serdar ÖZGÜLDÜR

Üye Osman Alifeyyaz PAKSÜT

 

 

 

 

Üye Zehra Ayla PERKTAŞ

Üye Recep KÖMÜRCÜ

Üye Burhan ÜSTÜN

 

 

 

 

Üye Engin YILDIRIM

Üye Nuri NECİPOĞLU

Üye Hicabi DURSUN

 

 

 

Üye Celal Mümtaz AKINCI

Üye Erdal TERCAN

 

 

 

 

 

 

Üye Muammer TOPAL

Üye Zühtü ARSLAN