“Türkiye, hak ihlalleri için AİHM’e servet ödemiş: 408 karara 35 milyon lira tazminat”
http://www.diken.com.tr/turkiye-hak-ihlalleri-icin-aihme-servet-odemis-408-karara-35-milyon-lira-tazminat/
BBC Türkçe
“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Türkiye'yi, Kıbrıs'ın 1974 yılındaki işgali ve onu izleyen bölünmesiyle ilgili olarak 90 milyon euro tutarında tazminat ödemeye mahkum etti.”
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/05/140512_kibris_tazminat
“Milyonlarca liralık tazminatları devlet ödeyecek peki hakim ve savcılara ne olacak?”
Hürriyet
"İlk karar 5 Kasım'da Emekli Korgerenal Ayhan Taş hakkında verildi. Haksız yere 3 yıl 4 ay 7 gün hapis yatan Taş'a 1 milyon 250 bin lira ödenmesine hükmeden Ankara 6.Ağır Ceza Mahkemesi ardından da Emekli Korgeneral Engin Alan'a 1 milyon 363 bin lira verilmesine karar verdi.http://www.hurriyet.com.tr/milyonlarca-liralik-tazminatlari-devlet-odeyecek-peki-hakim-ve-savcilara-ne-olacak-40022820"
BBC Türkçe 1
“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 1994'te iki köyün uçakla bombalanması nedeniyle hayatını kaybeden 34 sivilin yakınları tarafından açılan davada, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni (AİHS) ihlal ettiğine karar verdi.
Türkiye, mahkeme kararı gereği davacılara, mahkeme masrafları da dahil olmak üzere 2 milyon 310 bin 700 euro ödeyecek.”
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/11/131112_aihm_kuskonar_kocagili
Basında çıkan AİHM haberlerinden alıntıladığımız dört haber özetine baktığımızda Diken’in haberine göre AİHM 2012-2015 yılları arasında 408 karara 35 milyon lira, her karar için yaklaşık 85 bin lira tazminat ödemiştir.
90 milyon EURO-BBC Türkçe
AİHM’in Kıbrıs başvurusunda Türkiye aleyhine hükmettiği 90 milyon EURO tazminata Türkiye itiraz etmiştir.
Hürriyet
Anayasa Mahkemesi Balyoz ve Ergenekon davalarında hak ihlali kararı verince ağır ceza mahkemeleri sanıklar lehine milyonluk tazminatlara hükmetmiştir.
Balyoz ve Ergenekon davalarında dikkat çeken tazminatlara Anayasa mahkemesinin değil sanıkları yargılayan ağır ceza mahkemelerinin hükmetmiş olmasıdır.
BBC Türkçe
Bu başvuruyu köylerinin bombalanmasında 33 yakınını kaybeden 34 sivil yapmıştır. AİHM 34 başvurucuya 2 milyon310 700 EURO ödenmesine karar vermiştir. Her başvurucuya 67.961 EURO.
KHK’ler ile ihraç edilen kamu görevlilerinin AİHM başvuruları, hak ihlali ve tazminat talepleri
AİHM hak ihlali kararı verdiği başvurucular lehine ayrıca devlet tarafından başvurucuya ödenecek bir tazminata da hükmetmektedir.
Bu tazminatların miktarları ne kadar olabilir? AİHM tazminatlarının belirli bir ölçüsü bulunmamaktadır. Ayrıca AİHM tazminat davalarına bakan bir hukuk mahkemesi de değildir.
AİHM’in hükmedeceği tazminat tutarını yukarıdaki örnekleri esas alarak tahmin etmek mümkündür. AİHM yakınlarını kaybeden başvurucuya yaklaşık 68 bin EURO ödenmesine, buraya almadığımız bir başka Kıbrıs kararında her başvurucuya 58 bin EURO ödenmesine karar vermiştir. Her iki olayda devletin insan hayatına son vermesi söz konusudur.
Bu iki kararı esas alırsak kamudan ihraç edilenler için AİHM’in hükmedeceği tazminat tutarının 30-60 bin EURO arasında olacağını düşünebiliriz.
AİHM ihraç edilen kamu görevlilerinin başvurularını kabul edip hak ihlali kararı verirken bu kişilerin karardan sonra kamu görevine iade edilip edilmeyeceklerini bilemez. Hukuk devletlerinde bu durumda ihraç edilen kamu görevlisinin göreve iadesi esastır. AİHM başvurucunun göreve döneceğini gözönünde bulundurarak tazminat kararı verecektir. AİHM hak ihlali kararı verdikten sonra başvurucu kurumuna başvurarak AİHM kararına uyarak göreve iadesini talep edebilir. İlgili kurum bu talebe olumsuz cevap verirse kişinin devlete karşı tazminat davası açma hakkı doğar. Bu davada kişi kamu görevinden ihraç ile yoksun kalacağı bütün maaş, ücret, ikramiye, tazminat ve ayrıca manevi tazminatı dava konusu yapabilir. Bu durumda mahkemelerin hükmedeceği tazminatlar Balyoz ve Ergenekon başvurularında olduğu gibi milyonluk tazminatlar olabilir.
Göreve iade
AYM ve AİHM göreve iade kararı vermez. Göreve iade davaları idari yargının(idare mahkemeleri ve 1. Derece mahkemesi olarak Danıştay) görev alanındadır.
YAZI Devam edecek
Rahmi Ofluoğlu
