ANKARA - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye ile ilgili verdiği 2 bin 404 ihlal kararını ortadan kaldırmak amacıyla hazırlanan ve Meclis’e sevk edilen “4. Yargı Paketi”ne ilişkin tartışmalar sürerken Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal nedeniyle bugüne kadar ödediği tazminat astronomik düzeye ulaştı. Son 10 yılda sadece Türkiye’deki vatandaşların insan haklarının ihlal edilmesi nedeniyle AİHM’nin hükmettiği tazminat miktarı çeyrek milyar Avro’yu buldu.

AİHM ve Adalet Bakanlığı verilerine göre Türkiye 2004-2011 yılları arasında mahkûm olduğu davalar sonucu toplam 207 milyon 942 bin 904 Avro ödedi. AİHM’nin 2012 yılında Türkiye’yi mahkûm ettiği tazminatların faturasıysa henüz netleşmedi. Ancak, 2012 yılında AİHM Türkiye hakkında yapılan 123 yargılamanın 117’sinde, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin en az bir maddesini ihlal ettiğine hükmetti. İhlal kararlarındaysa ilk sırayı “yargılamanın uzunluğu” aldı. 2011 yılındaysa ilk sırada “adil yargılama hakkının ihlal edilmesi” yer almıştı. AİHM, 2011 yılında Türkiye hakkında 174 davada karar açıklamış, bu kararların 159’unda AİHS’nin en az bir maddesinin ihlal edildiğine hükmetmişti. 2004 yılından bugüne kadar Türkiye’nin mahkûm olduğu tazminat miktarının 250 milyon Avro’yu bulması bekleniyor.

Giderek artıyor

Türkiye, AİHM’nin verdiği kararlarda geçen yıl sadece yargılamanın uzunluğu alanında Avrupa Konseyi’ne 47 ülke arasında 51 mahkûmiyetle birinci oldu. AİHM’de bekleyen yaklaşık 128 bin dava arasında Türkiye yine geçen yıl, 16 bin 879 dosya ile ikinci sırada yer aldı. AİHM istatistikleri incelendiğinde açılan davalar açısından Türkiye’nin artan bir grafik çizdiği dikkat çekiyor. Son üç yıla bakıldığında, 2009 yılında AİHM’ye Türkiye’den 4 bin 474 başvuru yapılırken bu rakam 2010’da 5 bin 821’e, 2011’de ise 8 bin 668’e çıktı. 2012’de ise AİHM’ye Türkiye’den 9 bin 98 başvuru yapıldı

Türkiye, “etkin soruşturma yokluğu” nedeniyle 135 kez, “özgürlük ve güvenlik hakkı” konusunda 554 kez, “adil yargılanma hakkı” konusunda 729 kez, “ifade özgürlüğü” konusunda 207 kez, “toplantı ve gösteri yapma özgürlüğü” konusunda 53 kez, yaşam hakkı ihlali davalarında 92 kez, “mülkiyet hakkı” konusunda 611 kez mahkûm oldu. İstatistikler, Türkiye’nin AİHM’ye taraf 47 ülke arasında AİHS’yi en çok ihlal eden ülke olduğunu gösterdi.

cumhuriyet