AİHM: “Bekçi Murtaza” Benzetmesi İfade Özgürlüğü
Vergi müfettişini “Bekçi Murtaza”ya benzettiği için “iftiradan” hapis cezası verilen Ali Çetin’in AİHM başvurusu sonuçlandı. AİHM’e göre, “Bekçi Murtaza” ifade özgürlüğü…
Bakanlığa itiraz dilekçesinde vergi müfettişi hakkında “Fetva verir gibi rapor yazdı” diyerek müfettişi “Bekçi Murtaza”ya benzetip hakaretten ceza alan Ali Çetin’le ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararını verdi.
AİHM, Çetin’e, “vergi müfettişine iftira ve kamu görevlisini aşağılamaktan” verilen hapis cezasıyla ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi.
Atılmasına neden olan rapora itiraz etti
Ankara’da Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Türkiye Çevre Koruma Vakfı’nda muhasebeci olarak çalışan Ali Çetin, 2003’teki vergi denetiminin sonucunda “hesaplarda düzensizlik olduğu” gerekçesiyle işten çıkarıldı.
Çetin, vergi müfettişinin raporuna, Vakıflar Genel Müdürlüğüne verdiği dilekçe ile itirazda bulundu, raporda yer alan ve kariyerine zarar verebileceğini düşündüğü değerlendirmelerin çıkarılmasını istedi.
İtiraz dilekçesinde, müfettişin raporunun sübjektif değerlendirmeler içerdiğini ve kanunun yanlış yorumlandığını ifade etti.
Müfettişin şikayetiyle dava açıldı
Dilekçesinde, vergi müfettişini “Bekçi Murtaza” ile karşılaştırdı ve “fetva veriyormuş gibi davranmakla” suçladı.
Bunun üzerine vergi müfettişi, Çetin hakkında “kamu görevlisine hakaretten” şikayetçi oldu.
Ali Çetin’e bu şikayetin sonucunda dava açıldı, 2008’de Ankara’da görülen dava sonucunda, “vergi müfettişine iftira ve aşağılamaktan” ve yedi gün hapis cezasına ve o dönem 164 Euro’ya denk gelen para cezasına mahkum oldu.
Mahkeme kararında, cezanın sebebi, “fetva” ve “Bekçi Murtaza” kelimelerini kullanması olarak açıklandı. Temyiz yolu kapalı olmak üzere açıklanan kararda, hapis cezası da para cezasına çevrildi.
Ali Çetin de 20 Mayıs 2009’da AİHM’e başvurdu.
Başvurusunda, temyize gidemediği için Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “adil yargılama” ilkesini düzenleyen 6. Maddesinin ihlal edildiğini ifade etti.
Ayrıca, kendisine verilen cezayla da AİHS’de “ifade özgürlüğünün” düzenlendiği 10. maddesinin ihlal edildiğini ifade etti.
“Can sıkıcı olabilir ama ifade özgürlüğü”
AİHM başvurusuyla ilgili kararını bugün açıkladı, Çetin’in ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
Mahkemenin kararında, Çetin’in dilekçesindeki “Bekçi Murtaza mantalitesinde hareket ederek yetkisi olmadığı halde fetva verdi” sözleriyle düşüncelerini ifade ettiği belirtildi.
AİHM, Çetin’in “edebiyattaki bir kurgusal karakteri anan bu sözleriyle, işten atılmasına ve direkt olarak zarar görmesine neden olan raporu yazan müfettişe karşı kişisel görüşlerini ifade ettiğinin, bu görüşlerin de kamuya açık olmayan bir dilekçede yer aldığının” altını çizdi.
AİHM, “kurgusal bir karaktere benzetilmenin can sıkıcı olabileceğini” ancak verilen hapis cezasıyla ifade özgürlüğünün kullanımının engellenmesi riskini haklı çıkarmaya yetmeyeceğini belirtti.
Ali Çetin talep etmediğinden, manevi tazminata hükmedilmedi.